Wie is de uitvinder van toiletpapier (en hoe deed men het vroeger)?

"

Toiletpapier is zo een alledaags product dat men er nog nauwelijks bij stilstaat. Toch heeft dit onmisbaar stukje papier een lange en interessante geschiedenis. Het toiletpapier zoals we het vandaag kennen, is namelijk niet altijd voor handen geweest. Maar wie is eigenlijk de uitvinder van toiletpapier en hoe deden mensen het vroeger, zonder dit handige hygiëneproduct? Geen zorgen, ook voor de uitvinding van toiletpapier wisten de (m)anusjes van alles hoe ze hygiënisch door het leven dienden te gaan.

Het begin van toiletpapier

De eer van het uitvinden van modern toiletpapier gaat naar Joseph Gayetty, een ondernemer uit New York. In 1857 introduceerde Gayetty het eerste commerciële toiletpapier in de Verenigde Staten. Hij verkocht zijn zogeheten medicated paper in platte vellen die waren doordrenkt met aloë vera. Dit zou niet alleen reinigen, maar ook verzachten en beschermen. Een beetje zoals vochtig toiletpapier dat we vandaag kennen. Gayetty was zo trots op zijn uitvinding dat hij op iedere vel toiletpapier zijn naam liet drukken, alsof hij wilde dat niemand na het poepen zou vergeten wie de held achter deze innovatie was. Het toiletpapier van Gayetty was een revolutie, maar het duurde nog enige tijd voordat het echt populair werd. Veel mensen vonden toiletpapier te duur en zochten andere oplossingen, zoals het papier van catalogi. Iets ruwer, maar wel goedkoper. En zo had men ook nog iets om te lezen tijdens het poepen.

Groeiende populariteit van toiletpapier op rol

Pas in de vroege twintigste eeuw werd toiletpapier op rol écht gemeengoed. Dit was vooral te danken aan de broers Clarence en E. Irvin Scott, die in 1890 de eerste perforated rolls op de markt brachten. Deze broers zijn de oprichters van de Scott Paper Company en zetten een papierfabriek op in Pennsylvania. Met veel marketinginspanningen, waarbij men focuste op de veiligheid en kwaliteit van de papieren zakdoekjes van Scott, werd het bedrijf al snel winstgevend.

Van stenen tot een spons op een stok

Voordat Joseph Gayetty en de broers Scott met hun papieren heldendaden de toiletten ter land, ter zee en uiteindelijk ook ter lucht veroverden, dienden de mensen natuurlijk ook hun achterste te verschonen. Doorheen de tijd gebeurde dat op verscheidene manieren. De oude Grieken gebruikten bijvoorbeeld klei en stenen. Ze keken wellicht niet uit naar dit moment en bleven extra lang op het toilet zitten. Geen wonder dat er toen zoveel filosofen waren die nadachten over het leven.

De Romeinen daarentegen hadden een iets verfijndere aanpak. Zij gebruikten een tersorium of xylospongium. Zoals altijd waren de Romeinen goed in het bedenken van een moeilijk woord voor iets eenvoudigs: een spons op een houten stok. Deze spons, toen nog zonder een schuurzijde, werd in zout of azijn gedoopt. Hygiënisch, zegt u? Toch niet helemaal. De sponzen werden namelijk gedeeld en doorgegeven. Het hergebruiken van sponzen is dan misschien wel wat minder fris, maar duurzaam was het wel. Gelukkig hebben wij vandaag gewoon duurzaam toiletpapier voor eenmalig gebruik.

Toilethygiëne tijdens de middeleeuwen

In de middeleeuwen was het leven ruw en rauw. En dat gold ook voor de toilethygiëne. Gras, bladeren, stro en mos waren de populairste keuzes van dit moment. Alles was eigenlijk een beetje afhankelijk van wat er binnen handbereik was, moeilijk deed men er niet over. In sommige gevallen werd zelfs gebruikgemaakt van oude lappen of stukken stof. Het comfortniveau varieerde duidelijk, maar men deed wat men kon met de middelen die voorhanden waren.

Het verschil tussen de Europese middeleeuwen en Azië kan echter niet groter zijn. In China werd al in de zesde eeuw na Christus een vorm van toiletpapier gebruikt. Tegen de veertiende eeuw produceerde men zelfs toiletpapier in massaproductie voor de keizerlijke familie van de Ming-dynastie. Deze luxevariant was zeker niet voor de gewone man bestemd, het werd eerder beschouwd als een koninklijk privilege. Het Chinese toiletpapier werd gemaakt van hennep, bast en water. Men gebruikte toen dus nog geen houtpulp. En dat zou volgens sommigen cruciaal zijn om van papier en dus toiletpapier te kunnen spreken. Daarom wordt de uitvinding van toiletpapier maar zelden aan de Chinezen toegeschreven en gaat Joseph Gayetty steevast met de eer lopen.

Van creatieve oplossingen tot de definitieve doorbraak van toiletpapier

In meer recentere tijden, voor de wijdverspreide beschikbaarheid van toiletpapier, gebruikten mensen in de Verenigde Staten en Europa kranten en de beroemde almanakbladen. In de Verenigde Staten was de Sears Catalogus, een populaire postordercatalogus, zo'n veelgebruikt alternatief voor toiletpapier dat het bedrijf er uiteindelijk gaten in begon te maken, speciaal voor toiletbehoeften. Dat heeft men met de Bijbel gelukkig nooit gedaan. In ieder geval bleven almanakbladen lang na de uitvinding van toiletpapier nog altijd populair in het kleinste kamertje. De echte doorbraak van toiletpapier kwam er in de twintigste eeuw. Comfort, hygiëne en betaalbaarheid werden toen steeds belangrijker. En met behulp van massaproductie werd toiletpapier goedkoop.

Het zachte, tweelaagse toiletpapier van vandaag is het resultaat van vele jaren van verbetering en innovatie. Het heeft een lange weg afgelegd sinds de dagen van Joseph Gayetty en de Romeinse sponzen. Het lijkt misschien niet zo belangrijk, maar het is een essentieel onderdeel van ons dagelijks leven geworden. Laten we niet vergeten hoe recent de wereld in paniek raakte toen toiletpapier plotseling schaars werd in 2020. Mensen verzamelden zich in supermarkten en vochten bijna om de laatste rollen toiletpapier. We kunnen ons haast niet meer voorstellen dat we iets anders zouden moeten gebruiken.

"